Een bont gezelschap van gemeentes, ministeries, werkgevers, brancheorganisaties en maatschappelijke partijen nam afgelopen dinsdag in Den Bosch deel aan de ontwerpsessie van de City Deal Energieke Wijken. Deze was georganiseerd in het kader van werklijn 2 ‘naar opleiding en werk’. De ontwerpvraag waar de deelnemers samen hun tanden inzetten: ‘Hoe enthousiasmeren en ondersteunen we werkgevers in de energietransitie om statushouders aan te nemen?’
De 40 deelnemers aan de sessie stapten dinsdag binnen in de Willem Twee, een gerestaureerde sigarenfabriek in Den Bosch die nu onder meer wordt gebruikt als expositie-, oefen- en vergaderruimte. Een creatieve omgeving waar de deelnemers een enerverende middag met inspirerende praktijkvoorbeelden en creatieve werkvormen te wachten stond.
Enorme mismatch
Onder de deelnemers waren medewerkers van de gemeenten Zeist, Utrecht, Arnhem, Rotterdam, Nijmegen, Den Bosch, Tilburg, Breda en Weert, werkgevers Stedin, Hoppenbrouwers, en Enexis, en afgevaardigden van het ministerie van SZW, Vluchtelingenwerk Nederland, FIXbrigade Nederland, Mensen Maken de Transitie, TechnicalValley, Wij Techniek, Werk en Vakmanschap. Zij luisterden naar de aftrap van werklijntrekker Marianne Lamers die de groep welkom heette.
Lamers stipte het belang van de bijeenkomst nog eens aan: “Onlangs is berekend dat er tot 2030 een tekort is van 30.000 banen die nodig zijn voor de energietransitie en 100.000 tot 130.000 statushouders die thuis zitten zonder werk, die graag willen werken en goeie skills hebben. Een enorme mismatch dus. Hoe kunnen we die beter organiseren?” Het doel van de middag is drieledig: “We willen meer inzicht krijgen in op wat voor manier we werkgevers beter kunnen ondersteunen, wat gemeenten kunnen doen en wat we in t kader van deze City Deal willen oppakken om een betere match te organiseren.” Lamers hoopt op concrete actie: “Dat we met elkaar bepalen wie op welke thema’s verder wil met elkaar en op welke manier. Dat kan een werkgroep zijn, een kop koffie met een collega beleidsadviseur van een andere gemeente, of iets anders. We willen jullie als City Deal hier graag in ondersteunen en bij faciliteren.”
Kans in plaats van opgave
Dealmaker van de City Deal Energieke Wijken Henk Jan Bierling onderstreepte nogmaals het belang en de urgentie van deze City Deal waarin gemeenten, departementen, kennisinstellingen, werkgevers en maatschappelijke organisaties samenwerken: “De City Deal Energieke Wijken is erop gericht de energietransitie te koppelen aan het versterken van de sociaaleconomische positie van bewoners en de leefbaarheid van kwetsbare buurten. De energietransitie wordt zo een kans in plaats van een extra opgave voor bewoners in kwetsbare posities. Binnen de werklijn ‘Naar werk en opleiding’ wordt onderzocht hoe banen die de energietransitie oplevert, kunnen bijdragen aan lokale werkgelegenheid, onder meer voor statushouders.”
Tijdens de inspiratiesessie namen het UAF, Technical Valley en Enexis de toehoorders mee naar inspirerende voorbeelden vanuit de praktijk. In navolging van Alliander en Heijmans, waar onder begeleiding van het UAF al diverse groepen monteurs zijn opgeleid, worden ook bij Enexis sinds 2021 statushouders opgeleid. Met succes: het opleiden en aannemen van statushouders in de organisatie zorgt voor meer verbinding en de ervaringen onder het personeel zijn positief. De enorme drive en loyaliteit naar het bedrijf van deelnemers aan het traject worden genoemd als positieve punten. Farid Ibrahimi, statushouder en voormalig deelnemer aan het traject bij Enexis ondersteunt dit verhaal door het delen van zijn ervaring.
Van liefdesbrief naar krantenkop
Een aantal aandachtspunten zijn onmisbaar voor het slagen van de leerwerktrajecten: het zorgen voor (sociale) veiligheid en een goed functionerend buddysysteem op de werkvloer en het ondersteunen bij randzaken (zoals bijvoorbeeld het afsluiten van verzekeringen) zijn essentieel. Uit ervaring leerden deze partijen dat affiniteit bij de werkzaamheden fijn is, maar dat de vooropleiding niet leidend hoeft te zijn. Motivatie van de deelnemers én de werkgevers is key.
Tijdens de ontwerpsessie gingen we aan de slag met creatieve werkvormen onder leiding van Kristel en Jessy van ontwerpbureau KO. Zij wilden de deelnemers met een frisse blik naar de uitdaging laten kijken om zo samen met elkaar tot nieuwe ideeën voor oplossingen te komen. In een pressure cooker werd van een heuse liefdesbrief stap voor stap toegewerkt naar het uitwerken van een fictieve voorpagina van de Volkskrant op 4 juli 2024. Een kleine greep uit de koppen: ‘Van mismatch naar een duurzaam Nederland’, ‘Werkgeverservicepunt helpt 1000e statushouder aan baan’, ‘De Bossche Gestelsebuurt ver-buur-zaamd’ en ‘Statushouder en energiesector weten elkaar te vinden, klimaatakkoord toch haalbaar?’
Concrete actie
Al met al een geslaagde middag, waarin veel onderlinge contacten waren, veel zinnige zaken zijn uitgewisseld en goede aanknopingspunten zijn gevonden voor een vervolgaanpak. Ter afsluiting schreven de deelnemers op met welk thema ze graag verder wilden en met wie: Eva Vermeulen en Marianne Lamers van de City Deal Energieke Wijken beloofden de opbrengst uit te werken en hierop terug te komen met een aantal concrete actiepunten. Liesbeth Fontein van VluchtelingenWerk Nederland deed een eerste aanzet tot concrete actie door gemeenten en werkgevers op te roepen deel te nemen aan hun proeftuinmodel Energietransitie (in samenwerking met brancheorganisaties) dat gericht is op leerwerktrajecten voor statushouders tot het niveau van mbo 1-2: deze oproep werd enthousiast beantwoord door veel deelnemers.